Το ζήτημα της ασφάλειας είναι κάτι μη διαπραγματεύσιμο και ευτυχώς, στην Ευρώπη τουλάχιστον, δεν κυκλοφορούν νέα, μη-ασφαλή μοντέλα όπως ενδεχομένως να συμβαίνει σε άλλες περιοχές του κόσμου. Ανεξαρτήτως κατηγορίας, τιμής, μεγέθους και μάρκας ένα σύγχρονο αυτοκίνητο θα πρέπει να είναι κατ’ ελάχιστον ασφαλές όχι μόνο για τους επιβάτες του αλλά και για τους υπόλοιπους χρήστες του δρόμου. Η νομοθεσία το διασφαλίζει έως έναν βαθμό αλλά ο πήχης που θέτει είναι χαμηλός. Αυτός που φροντίζει να πιέζει τους κατασκευαστές για το καλύτερο είναι ο Euro NCAP, με τα όποια ελαττώματα του, αλλά το έργο του ενδεχομένως να απειλεί την ύπαρξη μίας ολόκληρης κατηγορίας στην Ευρώπη: των μικρών, προσιτών μοντέλων.
Οι επικεφαλής των Citroen και Dacia, Thierry Koskas και Denis Le Vot αντιστοίχως, προειδοποιούν ότι οι ολοένα και αυστηρότεροι κανονισμοί ασφαλείας του Euro NCAP αναπόφευκτα κάνουν τα αυτοκίνητα ακριβότερα και παρότι δεν το αναφέρουν ξεκάθαρα, το πρόβλημα τους έγκειται κατά κύριο λόγο με τα ηλεκτρονικά συστήματα ασφάλειας και υποβοήθησης οδήγησης που απαιτούνται για την εξασφάλιση της κορυφαίας βαθμολογίας των 5 αστεριών. Έχει να κάνει με τις προσδοκίες που δημιουργούνται στο αγοραστικό κοινό και με τον τρόπο ανάγνωσης των αποτελεσμάτων. Πάρε για παράδειγμα την προηγούμενη γενιά του Citroen C3 – είχε βαθμολογηθεί με 4 αστέρια όταν είχε κυκλοφορήσει αλλά αν λανσαριζόταν τώρα, θα έπαιρνε… μηδέν. Αυτό δεν το καθιστά μη-ασφαλές φυσικά, αλλά στα μάτια κάποιου ο οποίος θα έβλεπε μονάχα μία βαθμολογία χωρίς να εντρυφήσει περισσότερο στις λεπτομέρειες και τους λόγους που το αυτοκίνητο βαθμολογήθηκε με μηδέν… καταλαβαίνεις. Θέλεις ένα ακόμα παράδειγμα; Το νέο Dacia Duster βαθμολογήθηκε με 3 αστέρια ενώ στην επιμέρους κατηγορία της προστασίας ενήλικων επιβατών έλαβε 70% και στην προστασία ανήλικων επιβατών 84%. Ναι, αλλά στα ηλεκτρονικά συστήματα ασφάλειας πήρε ένα απολύτως μέτριο 54% που έριξε το συνολικό σκορ του.
Η κατάσταση θα γίνει ακόμα πιο δύσκολη από το 2026, οπότε σύμφωνα με τον Euro NCAP για να βαθμολογηθεί ένα μοντέλο με το μέγιστο των 5 αστεριών θα πρέπει να “επιδείξει εξαιρετικές επιδόσεις στην προστασία των επιβατών και να εξοπλίζεται με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας συστημάτων αποφυγής σύγκρουσης”. Το πρόβλημα για τους κατασκευαστές είναι ότι αυτή η “τελευταία λέξη της τεχνολογίας” κοστίζει και ενώ σε ένα αυτοκίνητο των 35, 40 ή 50 χιλιάδων αυτό μπορεί να μην… φαίνεται, ένα που κοστίζει €20.000 επηρεάζεται.
“Η θέση μας είναι πολύ απλή: αποστολή μας είναι να συμμορφωνόμαστε με τους ήδη πολύ αυστηρούς κανονισμούς. Οι κυβερνήσεις προστατεύουν τους ανθρώπους, βάζουν ότι είναι απαραίτητο γι’ αυτούς όσον αφορά στους κανονισμούς και δεν βλέπουμε την ανάγκη να πάμε παραπέρα.“
Δήλωσε ο Thierry Koskas, με τον Le Vot να συμφωνεί δηλώνοντας ότι ενώ η Dacia νοιάζεται για την ασφάλεια και συμμορφώνεται με τους κανονισμούς και δεν κυνηγά τα αστέρια. Από την πλευρά του, ο Euro NCAP υπερασπίζεται την θέση του με τον Richard Billyeald, μέλος του Δ.Σ. και Chief Technical Officer του Thatcham Research να αναφέρει πως στόχος του οργανισμού διαχρονικά ήταν να ανεβάζει τον πήχη πέρα από τους κανονισμούς που θεσπίζουν οι κυβερνήσεις. “Η νομοθεσία πρέπει να είναι ένας χαμηλός πήχης, πρέπει να είναι ευρεία και να καλύπτει τα βασικά” δήλωσε χαρακτηριστικά ο Billyeald για να συμπληρώσει ότι ο Euro NCAP έχει να κάνει με το τι είναι εφικτό και πόσο ψηλά μπορεί να φτάσει η τεχνολογία για να βελτιώσει την κατάσταση. Υπερασπίστηκε επίσης την απλοϊκότητα του συστήματος με τα αστέρια, λέγοντας ότι ο απλός κόσμος δεν πρόκειται να αγοράσει ένα αυτοκίνητο βάσει ποσοστών ενώ μία ματιά στον αριθμό των αστεριών, του λέει ακριβώς αυτό που πρέπει. Συμφώνησε πάντως ότι οι νέοι κανονισμοί είναι πρόκληση για τους κατασκευαστές πιο προσιτών μοντέλων χωρίς ωστόσο να προσφέρει κάποια λύση ή εναλλακτική.
Εννοείται ότι δεν μειώνουμε το έργο που επιτελεί ο Euro NCAP αλλά το θέμα της ασφάλειας είναι υπερβολικά πολύπλοκο για να αντιμετωπίζεται με την υπερ-απλούστευση. Θέλω να πιστεύω ότι ο μέσος αγοραστής δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως παιδί δημοτικού για να… παίζουμε με τα αστέρια και μάλιστα μόλις 5 στον αριθμό. Ακόμα και στο δημοτικό το άριστα είναι 10 και είναι κρίμα το υπάρχον σύστημα να “χαντακώνει” τα πιο προσιτά μοντέλα λόγω της άρνησης του οργανισμού να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Από τον Ιανουάριο το σύστημα του Euro NCAP αλλάζει και πάλι και η αξιολόγηση θα γίνεται σε 4 κατηγορίες: Ασφαλής οδήγησης, Αποφυγή Σύγκρουσης, Προστασία και Ασφάλεια μετά το ατύχημα. Περισσότερη αξία έχει όμως η… ετυμηγορία που κρύβεται πίσω από την βαθμολογία και εκεί τα πράγματα έχουν ως εξής:
- 5 αστέρια: Εξαιρετικές επιδόσεις και πλήρης εξοπλισμός σύμφωνα με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας.
- 4 αστέρια: Καλές επιδόσεις στην προστασία των επιβατών και την αποφυγή της σύγκρουσης αλλά δεν πληροί τα υψηλότερα κριτήρια σε καμία από τις βασικές κατηγορίες.
- 3 αστέρια: ένα όχημα που παρέχει ένα μέτριο επίπεδο ασφάλειας.
- 2 αστέρια: Βασική προστασία αλλά κάτω του μετρίου επίδοση σε μία ή περισσότερες κατηγορίες
- 1 αστέρι: Οριακή προστασία και ελάχιστη τεχνολογία αποφυγής σύγκρουσης πέραν του νομικά απαραίτητου
- 0 αστέρια: Πληροί τα νομικά απαραίτητα στάνταρ ώστε να επιτρέπεται η πώληση του αλλά είναι ελλιπές σε βασικές τεχνολογίες ασφάλειας.
