Το μετρό της Θεσσαλονίκης λειτουργεί εδώ και κάτι περισσότερο από δύο εβδομάδες και οι επιπτώσεις του στις ζωές των κατοίκων της πόλης, είναι ουσιαστικές. Έστω και αν μιλάμε για ένα μέρος της πόλης, το πολύπαθο ιστορικό κέντρο της. Έστω και αν συνυπολογίσουμε τα διόλου αμελητέα προβλήματα που έχουν προκύψει τις πρώτες ημέρες της λειτουργίας του με αποκορύφωμα το φιάσκο με τα εισιτήρια και τον πρόσφατο υπόγειο… περίπατο των επιβατών που προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε με χιούμορ αλλά είναι πολύ σοβαρή υπόθεση. Το μετρό ήδη κάνει διαφορά στην Θεσσαλονίκη και η πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Βιώσιμης Κινητικότητας και Δικτύων Μεταφορών του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (Ι.ΜΕΤ./Ε.Κ.Ε.Τ.Α.) σε συνεργασία με το Ζωντανό Εργαστήριο Έξυπνης Κινητικότητας της Θεσσαλονίκης το αποδεικνύει με αριθμούς.
Η έρευνα κάλυψε το χρονικό διάστημα που ορίζεται μια εβδομάδα πριν την έναρξη λειτουργίας του ΜΕΤΡΟ έως τις δύο πρώτες εβδομάδες λειτουργίας του, δηλαδή το χρονικό διάστημα 25/11/2024 – 15/12/2024 και περιλαμβάνει τις παρακάτω δραστηριότητες:
- Ανάλυση κυκλοφοριακών φόρτων που συλλέγονται μέσω του εξοπλισμού ανίχνευσης κυκλοφορίας του Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης Κυκλοφορίας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΚΜ) σε τρεις γραμμές διήθησης screen lines
- Ανάλυση κυκλοφοριακών συνθηκών (χρόνοι μετακίνησης και ταχύτητες σε κύριους οδικούς άξονες του οδικού δικτύου της Θεσ/νίκης) βάσει δεδομένων τηλεματικής και Bluetooth που συλλέγονται από το Ζωντανό Εργαστήριο Έξυπνης Κινητικότητας της Θεσσαλονίκης.
- Ανάλυση επιβατικής κίνησης σε 5 λεωφορειακές γραμμές υψηλής ζήτησης του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης (ΟΑΣΘ) με τη χρήση δεδομένων που συλλέγονται με επί τόπου παρατήρηση από προσωπικό του ΙΜΕΤ/ΕΚΕΤΑ.
- Ανάλυση πεζών μετακινήσεων σε τέσσερεις κόμβους επί της οδού Εγνατία (Εγνατία – 3ης Σεπτεμβρίου, Εγνατία – ΔΕΘ, Εγνατία – Σιντριβάνι, Εγνατία – Ιασωνίδου) με τη χρήση drone για την καταγραφή υλικού βίντεο και λογισμικού ανάλυσης εικόνας για την εξαγωγή του μητρώου πεζών μετακινήσεων σε κάθε κόμβο. Στους δύο από τους τέσσερεις παραπάνω κόμβους υφίσταται στάση του Μετρό. Ο χειρισμός των drones και η επεξεργασία των βίντεο μέσω εξειδικευμένου λογισμικού πραγματοποιείται από προσωπικό του ΙΜΕΤ/ΕΚΕΤΑ.
Με βάση τη σύγκριση των στοιχείων έχουν εξαχθεί τα παρακάτω συμπεράσματα σχετικά με τις επιπτώσεις του Μετρό στη λειτουργία του συστήματος μεταφορών της πόλης της Θεσ/νίκης:
Ο ημερήσιος αριθμός των οχημάτων που εισέρχονται στο κέντρο της πόλης (όπως αυτό ορίζεται χωρικά από τις οδούς 3ης Σεπτεμβρίου – Αγ. Δημητρίου – Λαγκαδά – 26ης Οκτωβρίου – Λ. Νίκης) έχει μειωθεί μεσοσταθμικά κατά 10% (-12.400 οχήματα) μετά την πρώτη εβδομάδα έναρξης της λειτουργίας του Μετρό Θεσ/νίκης ανεξαρτήτως της υποχρέωσης επικύρωσης εισιτηρίου. Η μείωση παρατηρείται τόσο στα οχήματα που εισέρχονται στο κέντρο από τους δυτικούς δήμους μέσω των οδών Μοναστηρίου, Παλαιού Σταθμού και 26ης Οκτωβρίου, όσο και σε αυτά που εισέρχονται από τα ανατολικά και τους όμορους δήμους διασχίζοντας τις οδούς Αγ. Δημητρίου, Εγνατία, Λεωφ. Στρατού και Βασ. Όλγας. Έντονη είναι η μείωση στον αριθμό των οχημάτων που εισέρχονται συνολικά στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, τόσο από τους δυτικούς όσο και από τους ανατολικούς δήμους, τις πρωινές ώρες αιχμής (08:00-09:00) ενώ αντιθέτως, παρατηρήθηκε αύξηση στον αριθμό των οχημάτων που εισέρχονται στην πόλη από ανατολικά, δίχως να καταλήγουν απαραίτητα στο κέντρο αυτής. Η αύξηση αυτή εξηγείται και από χρήστες του ΜΕΤΡΟ που μπαίνουν από ανατολικά με ΙΧ και ψάχνουν στάθμευση και επιβίβαση στους πρώτους 3-4 ανατολικούς σταθμούς του μετρό. Η ανάγκη για ικανοποιητική καθοδήγηση των χρηστών και παροχή υποδομών park & ride είναι σαφής για να κερδίσει το μετρό το στοίχημα για την εξυπηρέτηση των μετακινούμενων μεσαίων και μεγάλων αποστάσεων που φαίνεται αρχικά ότι προσπαθούν να κάνουν συνδυασμένη μετακίνηση και να χρησιμοποιήσουν το μετρό. Ανεπηρέαστες είναι σε κάθε περίπτωση οι κυκλοφοριακές συνθήκες στην Περιφερειακή οδό που εξακολουθεί να αποτελεί πληγή γι’ αυτούς που είναι αναγκασμένοι να την χρησιμοποιούν.
Μένει να δούμε πώς θα εξελιχθούν αυτά τα στοιχεία καθώς οι ιθύνοντες κάνουν ότι περνά από το χέρι τους για να κλονιστεί η εμπιστοσύνη του κόσμου σε ένα μέσο που περίμενε να λειτουργήσει στην πόλη του μερικές δεκαετίες, καθώς και πώς θα μεταβληθούν σε έναν χρόνο από τώρα, όταν η βασική γραμμή καθιερωθεί στην ρουτίνα των πολιτών και προστεθεί σε αυτήν και η επέκταση προς τα ανατολικά.
